بخل در چهل حدیث

بخل در چهل حدیث

---

1. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : لا یَدخُلُ الجنَةَ بخیلٌ.«محجة البیضاء، ج 6، ص 71»

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: بخیل، وارد بهشت نمی‌شود.

2. قال الامام علی (علیه السّلام) : النظر إلی البخیل یُقسِی القَلبَ.«بحار الانوار، ج 75، ص 53»

امام علی (علیه السّلام) فرمود: نگاه کردن به شخص بخیل، باعث قساوت و تیر‌‌‌‌گی قلب می‌شود.

3. قال الامام علی (علیه السّلام) : البخیل فی الدنیا مَذمومٌ‌ و فی الآخرة مُعذَّبٌ مَلوم.«غررالحکم، ص 19»

امام علی (علیه السّلام) فرمود: بخیل در دنیا دچار مذمت و نکوهش و در آخرت گرفتار عذاب و سرزنش می‌شود.

4. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : خصلَتانِ لاتَجتمعانِ فی مسُلِم: البُخل و سُوءُ الخلَق.«بحار الانوار، ج 70، ص302»

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: دو خصلت است که در مسلمان جمع نمی‌شود: بخل و بد اخلاقی.

5. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : لا یَنبغی لِلمُؤمن أنْ یکونَ بَخیلاً و لا جباناً.«محجة البیضاء، ج 6، ص 74»

رسول خداصلی الله علیه و آله فرمود: برای مؤمن شایسته نیست که بخیل و ترسو باشد.

6. قال الامام علی (علیه السّلام) : البُخلُ باخراجِ ما أفْترضه الله سُبْحانه من الأموالِ أقْبَحُ البُخل.«غررالحکم، ص 19»

امام علی (علیه السّلام) فرمود: بخل ورزیدن نسبت به پرداخت آنچه خداوند سبحان (از اموال) واجب کرده است، زشت‌ترین نوع بخل است.

7. سُئلَ الامام الحسن (علیه السّلام) عن البُخل، فقال: هو أنْ یَری الرَّجلُ ما أنفقهُ تَلَفاً و ما أمسَکَهُ شرَفا.«بحار الانوار، ج 75، ص 113»

از امام حسن (علیه السّلام) در مورد معنای بخل پرسیدند، حضرت فرمود: بخل آن است که انسان آنچه را انفاق و خرج می‌کند از دست رفته و بیهوده بپندارد و آنچه را که نگه می‌دارد، مایه شرف و بزرگی بداند.

8. قال الامام الصّادق (علیه السّلام) : إنّما الشَّحیح مَنْ منع حقَّ الله و أنفقَ فی غَیرِ حقِّ اللهِ عزّوجل.«معانی الاخبار، ص 246»

امام صادق (علیه السّلام) فرمود: بخیل کسی است که از پرداخت حق خدا (مانند زکات و خمس) خودداری نموده، در راه غیر خدا بذل و بخشش می‌کند.

9. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : أبخلُ النّاس مَن بَخِلَ بما أفْتَرِضَ الله علیه.«بحار الانوار، ج 73، ص 300»

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: بخیل‌ترین مردم کسی است که نسبت به پرداخت آنچه خداوند بر او واجب کرده است، بخل بورزد.

10. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : البُخلُ أذمُّ الأخلاق.«بحار الانوار، ج 69، ص 199»

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: بخل، مذموم ترین خلق و خوی است.

11. قال الامام علی (علیه السّلام) : مَنْ بَخَلَ بِمالهُ ذَلَّ و مَنْ بَخَلَ بِدینِهِ جَلَّ.«غررالحکم، ص 335»

امام علی (علیه السّلام) فرمود: کسی که در مال خود بخل ورزد، خوار و ذلیل گردد و آن کسی که نسبت به دین خود بخل ورزد، عزیز و بزرگوار شود.

12. قال الامام علی (علیه السّلام) : البَخیلُ یَسْمَحُ مِنْ عِرضِهِ بأکثَرِ ممّا أمْسَکَ مِنْ عَرضِهِ و یُضَیِّعُ مِن دینه أضعافَ ما حفظ مِن نَشَبِهِ.«غررالحکم، ص 19»

امام علی (علیه السّلام) فرمود: بخیل بیشتر از آنچه از مالش امساک می کند از آبرویش می‌بخشد و از دین خود چندین برابر دارائی و ثروتش تباه می‌سازد.

13. قال الامام علی (علیه السّلام):البُخلُ یُذِلُّ مُصاحِبَهُ و یُعِزُّ مُجانِبَهُ.«غررالحکم، ص 19»

امام علی (علیه السّلام) فرمود: بخل، صاحب خود را خوار و ذلیل می‌کند و کسی را که از آن دوری کند، عزیز و ارجمند می‌دارد.

14. قال الامام علی (علیه السّلام) : البَخیلُ ذلیلٌ بینَ أعِزَّتِهِ.«غررالحکم، ص 19»

امام علی (علیه السّلام) فرمود: شخص بخیل میان دوستان و عزیزان خود، خوار و ذلیل است.

15. قال الامام الصّادق (علیه السّلام) : مَنْ بَرِءَ من البُخلِ نالَ الشَّرَف.«بحار الانوار، ج 75، ص 229»

امام صادق (علیه السّلام) فرمود: کسی که از بخل (و تنگ ‌نظری) دوری جوید به شرافت و بزرگی رسیده است.

16. قال الامام الرّضا (علیه السّلام) : البَخیلُ بَعیدٌ مِن الله، بَعیدٌ من الجَنَّةِ، بَعیدٌ مِن النّاس، قریبٌ مِن النّار.«بحار الانوار، ج 68، ص 356»

امام رضا (علیه السّلام) فرمود: انسان بخیل از خدا، بهشت و مردم دور و به آتش دوزخ نزدیک است.

17. قال الامام علی (علیه السّلام) : البُخلُ جِلبابُ المَسکَنَةِ.«غررالحکم، ص 19»

امام علی (علیه السّلام) فرمود: بخل، جامة فقر و تهیدستی است.

18. قال الامام الرّضا (علیه السّلام) : إیّاکم و البُخلَ فَانّها عاهةٌ لا تکونُ فی حرّ و لا مُؤمن إنّها خِلافُ الإیمان.«بحار الانوار، ج 75، ص 364»

امام رضا (علیه السّلام) فرمود: از بخل برحذر باشید چرا که بخل آفتی است که در هیچ انسان آزاده و مؤمنی نمی باشد، همانا بخل خلاف ایمان است.

19. قال الامام علی (علیه السّلام) : البخل جامعٌ لَمساوِی العُیوب و هو زِمامٌ یُقادُ به إلی کلِّ سُوء.«بحار الانوار، ج 73، ص 307»

امام علی (علیه السّلام) فرمود: بخل گرد آورنده بدی‌ها و عیب‌ها است و آن افساری است که انسان با آن به سوی هر بدی ای کشیده می‌شود.

20. قال الامام الصّادق (علیه السّلام) : لَیستْ لِبخیلٍ راحةٌ.«بحار الانوار، ج 73، ص 303»

امام صادق (علیه السّلام) فرمود: شخص بخیل، آسایش و راحتی ندارد.

21. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : حُرَّمتِ الجنةُ عَلی المَنّان و البخیل و القَتّات.«بحار الانوار، ج 70، ص 308»

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: بهشت بر کسی که (بر مردم) منت می‌گزارد و نیز بر انسان بخیل و سخن چین حرام شده است.

22. قال الامام علی (علیه السّلام) : البخیل أبداً ذلیلٌ.«غررالحکم، ص 19»

امام علی (علیه السّلام) فرمود: بخیل، همیشه خوار و زبون است.

23. قال الامام الصّادق (علیه السّلام) : جاهلٌ سَخِیٌّ أفضلُ مِن ناسکٍ بخیل.

«بحار الانوار، ج 74، ص 288»

امام صادق (علیه السّلام) فرمود: نادان با سخاوت و گشاده دست از پارسای بخیل، برتر است.

24. قال الامام الصادق (علیه السّلام) : شابٌّ سخی مُرهَقٌ فی الذُّنوب أحبُّ إلی الله مِن شَیخٍ عابدٍ بخیل.«الکافی، ج 4، ص 41»

امام صادق (علیه السّلام) فرمود: جوان با سخاوتی که مرتکب گناهانی شود، نزد خدا از پیرمرد عابد بخیل محبوب‌تر است.

25. قال الامام علی (علیه السّلام) : البَخیلُ خازِنٌ لِوَرَثَتِه.«غررالحکم، ص 19»

امام علی (علیه السّلام) فرمود: بخیل، خزانه دار و جمع کننده برای وارثان خویش است.

26. قال الامام علی (علیه السّلام) : البخیلُ یَبْخلُ علی نَفسهِ بالیَسیرِ مِن دنیاهُ و یَسْمَحُ لِوارثهِ بِکلّها.«غررالحکم، ص 19»

امام علی (علیه السّلام) فرمود: بخیل جز به مقدار کمی از دارائی خود، بر خودش بخل می‌ورزد و (بعد از مدتی) تمام دارائی خود را به وارثش می‌بخشد.

27. قال الامام الصادق (علیه السّلام) : لا یَطمَعَنَّ البَخیلُ فی صِلَةِ الرَّحم.«بحار الانوار، ج 73، ص 304»

امام صادق (علیه السّلام) فرمود: شخص بخیل نسبت به صلة رحم رغبتی از خود نشان نمی‌دهد.

28. قال الامام الرّضا (علیه السّلام) : لسَّخیُّ یَأکُلُ طعام النّاس لِیَأکلوا مِن طعامِهِ و البَخیلُ لا یَأکُلُ طعام النّاس لِکَیلا یَأکلوا مِن طعامِهِ.«مستدرک الوسائل، ج 15، ص 258»

امام رضا (علیه السّلام) فرمود: شخص سخاوتمند از غذای دیگران می‌خورد تا دیگران هم از غذای او تناول نمایند، اما بخیل از غذای دیگران نمی‌خورد تا دیگران هم از غذای او نخورند.

29. قال الامام علی (علیه السّلام) : أبْخَلُ النّاس مَن بَخِلَ علی نَفسِهِ بِمالِهُ و خَلَّفَه لِوارثِهِ.«غررالحکم، ص 103»

امام علی (علیه السّلام) فرمود: بخیل‌ترین مردم کسی است که با ثروتش بر خود بخل ورزد و آن را برای وارثش بر جای نهد.

30. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : إِنَّ أبخَلَ النّاس مَن بَخِلَ بالسّلام.

«بحار الانوار، ج 76، ص 4»

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: بخیل‌ترین مردم کسی است که در سلام کردن بخل ورزد.

31. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : اللّهمَّ إنّی أعوذ بِکَ مِنَ البُخل ... .«محجة البیضاء، ج 6، ص 72»

پیامبراکرم صلی الله علیه و آله در دعائی به خداوند عرضه می‌دارد: خدایا! پناه می‌برم به تو از بخل و تنگ نظری.

32. قال الامام الصّادق (علیه السّلام) : خیارُکُم سُمَحائکُم و شِرارُکُم بُخَلائکُم.

«بحار الانوار، ج 70، ص 307»

امام صادق (علیه السّلام) فرمود: بهترین شما، جوانمردان با سخاوت و بدترین شما، بخیلانتان هستند.

33. قال الامام علی (علیه السّلام) : البُخلُ بالموجود سوء الظَّن بالمَعبود.

«غررالحکم، ص 19»

امام علی (علیه السّلام) فرمود: بخل ورزیدن به دارائی موجود، بدگمانی به خداوند است.

34. قال الامام الصادق (علیه السّلام) : حَسْبُ البَخیلِ مِنْ بُخلِهِ سوء الظنِّ بِرَبِّهِ، مَن ‌أیْقَنَ بالخَلَفِ جادَ بالعطیِّه.«بحار الانوار، ج 70، ص 307»

امام صادق (علیه السّلام) فرمود: برای (گنه‌گار بودن) بخیل همین بس که به پروردگارش بدگمان است، کسی که به جایگزینی انفاق و بخشش از طرف خداوند یقین داشته باشد، نیکو بخشش می‌کند.

35. قال الامام الصادق (علیه السّلام) : إنْ کانَ الخَلَفُ مِنَ الله عزّوجل حقّاً فَالبُخلُ لِماذا؟«بحار الانوار، ج 75، ص 190»

امام صادق (علیه السّلام) فرمود: اگر جایگزینی انفاق و بخشش از طرف خداوند حق است (که حق است)، پس بخل ورزیدن برای چه؟

36. قال الامام علی (علیه السّلام) : عَجِبتُ لِلبَخیلِ یَستَعجِلُ الفقرَ الذی مِنهُ هَرَبَ و یَفُوتُهُ الغِنَی الذی إیّاه طَلَبَ فَیَعیشُ فی الدّنیا عَیْشَ الفُقراء و یُحاسَبُ فی الاخرةِ حِسابَ الأغنیاء.«نهج البلاغه، حکمت 121»

امام علی (علیه السّلام) فرمود: در شگفتم از برای شخص بخیل که می‌شتابد به سوی تنگدستی و فقری که از آن گریزان است و مال و ثروتی را که می‌جوید از دست می‌دهد، لذا در دنیا مانند فقیران زندگی می‌کند و در آخرت مانند توانگران به حسابش رسیدگی می‌شود.

37. قال الامام علی (علیه السّلام) : یا بُنَیَّ ... إیّاک و مُصادقَةَ البَخیل فإنَّهُ یَقعُد عنک أحوجَ ما تکون الیه.«نهج البلاغه، حکمت 37»

امام علی (علیه السّلام) (خطاب به فرزندش امام حسن (علیه السّلام)) فرمود: پسرم! از دوستی با بخیل بپرهیز، زیرا او از تو باز می‌دارد آن چه را که بسیار به آن نیازمندی.

38. قال الامام علی (علیه السّلام) : لا تُدخِلَنَّ فی مَشورتک بخیلاً یَعْدِلُ بک عن الفضلِ و یَعدِکُ الفقر.«نهج البلاغه، نامه 53»

امام علی (علیه السّلام) (در ضمن نامه خود به مالک اشتر) فرمود: در مشورت خود انسان بخیل را دخالت مده که تو را از نیکی و بخشش باز داشته، از فقر و تنگدستی می‌ترساند.

39. قال الامام علی (علیه السّلام) : لیس لِبخیلٍ حبیبٌ.«غررالحکم، ص 315»

امام علی (علیه السّلام) فرمود: شخص بخیل، دوست و رفیقی ندارد.

40. قال الامام الرّضا (علیه السّلام) : البخل یُمَزِّقُ العِرض.«بحار الانوار، ج 78، ص 357»

امام رضا (علیه السّلام) فرمود: بخل، انسان را رسوا و بی‌آبرو می‌کند.