پرسش وپاسخ
سئوال ازاهل سنت وپاسخ شیعه به اهل سنتپرسش وپاسخ
سئوال ازاهل سنت وپاسخ شیعه به اهل سنتتقوی در چهل حدیث
تقوی در چهل حدیث
1. قال رسول‌الله صلی الله علیه و آله : اِنّ أفضَل النّاسِ عبداً من تواضَعَ عَنْ رفعَةٍ.«بحارالانوار، ج 77، ص 179»
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: بالاترین مردم از جهت مقام بندگی، کسانی هستند که با وجود رفعت شأن و مقام، فروتن و متواضع باشند.
2. قال الامام علی (علیه السلام) : عَلیکَ بالتّواضُعِ؛ فانَّهُ من أعظَمِ العبادَةِ.
«بحار الانوار، ج 75، ص 119»
امام علی (علیه السلام) فرمود: بر شما باد به تواضع و فروتنی، بدرستی که تواضع از بزرگترین عبادات است.
3. قال الامام علی (علیه السلام) : «التّواضُعُ رأسُ العقلِ و التَّکبُّرُ رأس الجَهلِ.
«تصنیف غررالحکم، ص 248، ح 5136»
امام علی (علیه السلام) فرمود: تواضع و فروتنی اساس اندیشه و عقل است و تکبر و غرور مایة جهالت و نادانی است.
4. قال الامام علی (علیه السلام) : أشرَفُ الخَلائقِ التَّواضعُ و الحِلْمُ و لینُ الجانبِ.«تصنیف غررالحکم، ص 249، ح 5142»
امام علی (علیه السلام) فرمود: شریفترین خصلت‌های اخلاقی، تواضع، حلم و بردباری و نرم خویی هستند.
5. قال الامام علی (علیه السلام) : «اَجَلَّ النّاسِ مَنْ وضَعَ نَفْسَهُ.«تصنیف غررالحکم، ص 249، ح 5141»
امام علی (علیه السلام) فرمود: برترین و بزرگوارترین مردم کسی است که فروتن باشد.
6. قال الامام علی (علیه السلام) : التّواضُعُ سُلَّمُ الشَّرَفِ.«تصنیف غررالحکم، ص 249، ح 5146»
امام علی (علیه السلام) فرمود: تواضع و فروتنی نردبان شرافت و بزرگی است.
7. قال الامام علی (علیه السلام) : ما تواضَعَ الّا رَفیعٌ.«تصنیف غررالحکم، ص 249، ح 5154»
امام علی (علیه السلام) فرمود: تواضع نمی کنند مگر انسان‌های بزرگوار و بلند مرتبه.
8. قال الامام العسکری (علیه السلام) : التواضعُ نِعمَةٌ لا یُحْسَدُ علیها.«تحف العقول، ص 489»
امام حسن عسکری (علیه السلام) فرمود: تواضع و فروتنی نعمتی است که کسی به آن حسادت نخواهد ورزید.
9. قال الامام العسکری (علیه السلام) : ... وَ مَنْ تواضَعَ فی الدُّنیا لاِخوانِهِ فهُوَ عند اللهِ من الصّدّیقین.«بحارالانوار، ج 75، ص 117»
امام حسن عسکری (علیه السلام) فرمود: کسی که در دنیا در مقابل برادران دینی خویش متواضع و فروتن باشد، در نزد خداوند از صدیقین خواهد بود.
10. قال الامام علی (علیه السلام) : لا حَسَبَ کالتّواضُع.«نهج‌البلاغه، حکمت 109»
امام علی (علیه السلام) فرمود: هیچ حسب و نسبی برای انسان همانند تواضع و فروتنی نیست.(یعنی آن چنان که تواضع موجب سربلندی و افتخار انسان می‌شود هیچ حسب و نسبی این قدر موجب سربلندی انسان نیست.)
11. قال الامام علی (علیه السلام) فی صفة‌المتقین: و مَشیُهُم التّواضُعُ.«نهج‌البلاغه، خطبة 184»
امام علی (علیه السلام) در بیان صفات متقین فرمود: (آنها کسانی هستند) که راه و رفتن ایشان همراه با تواضع و فروتنی است.
12. قال الامام الصادقُ (علیه السلام) : رأسُ الخیرِ التواضُعِ.«بحارالانوار، ج 75، ص 123»
امام صادق (علیه السلام) فرمود: ریشه همه نیکی‌ها تواضع و فروتنی است.
13. قال الامام الصادق (علیه السلام) لمّا سئل عن التَّواضُعِ: هُوَ أن تَرضی من المجلِسِ بدونِ شَرَفِکَ و أن تُسَلِّمْ عَلی مَن لَقیتَ و أن تترک المراءَ و اِنْ کنتَ محقّاً.«بحارالانوار، ج 78، ص 277»
امام صادق (علیه السلام) در جواب سؤال از تواضع فرمود: تواضع و فروتنی این است که در مجلسی که وارد می‌شوی در جایی بنشینی که پائین‌تر از شأن و مقام توست و بر هرکسی که او را ملاقات می‌کنی سلام کنی و جدل را ترک نمائی اگر چه حق با تو باشد.
14. قال الامام الصادق (علیه السلام) : منَ التّواضُعِ ... أن لاتُحِبَّ أن تُحْمَدَ علی التقوی.«بحارالانوار، ج 75، ص 118»
امام صادق (علیه السلام) فرمود: از نشانه‌های تواضع این است که دوست نداشته باشی دیگران تقوا و پرهیزگاری تو را ستایش کنند.
15. قال الامام الرضا (علیه السلام) فی جواب السؤال عن حدّ التواضع: التّواضع درجاتٌ: منها أن یعرِفَ المَرْءُ قَدر نفسِهِ فینزّلُها منْزِلَتَها بقلبٍ سلیمٍ ....«اصول کافی، ج 2، ص 124»
امام رضا (علیه السلام) در پاسخ سؤالی از حد تواضع فرمود: تواضع دارای درجاتی است، یکی از آن درجات این است که انسان قدر و منزلت خویش را بشناسد و خود را با قلب پاک و سالمی که دارد در جایگاه مربوط به خود قرار دهد، و هر آن‌چه را که دوست دارد به او داده شود، برای دیگران نیز همان را دوست داشته باشد، اگر از دیگران بدی دید آن را با خوبی جبران نماید، خشم خود را فرو برد و به راحتی مردم را عفو نماید؛ بدرستی که خداوند با نیکوکاران است.
16. قال الامام علی (علیه السلام) : ثلاثٌ هنَّ رأسُ التّواضُعِ: أن یبدَأَ بالسّلامِ مَن لَقِیهُ و یرضی بالدّون من شَرَفِ المجلِسِ و یکرِهُ الریاءَ والسمعه.«کنزالعمال، ح 8506»
امام علی (علیه السلام) فرمود: اساس تواضع و فروتنی سه چیز است: 1) به هرکسی که برخورد نمود آغاز به سلام نماید، 2) در مجلسی که وارد می‌شود به محل پائین‌تر از جایگاه بالای مجلس، راضی باشد، 3) از ریاء و خودنمائی متنفر باشد.
17. قال الامام العسکری (علیه السلام) : من التّواضُعِ السلامُ علی کلِّ من تمرّ به و الجلوس دونَ شرفِ المجلس.«بحارالانوار، ج 78، ص 372»
امام حسن عسکری (علیه السلام) فرمود: از مصادیق تواضع این است که بر هرکس گذر می‌کنی سلام نمائی و در مجلس در محل پایین‌تر از جایگاه بالای آن نشینی.
18. قال الامام الصادق (علیه السلام) : فیما اُوحیَ الله عز وَ جلَّ الی داوود (علیه السلام) : یا داوود، کَما أنَّ اقرَبَ الناسِ من اللهِ المتواضعون، کذالِکَ أبعَدُ النّاسِ منَ اللهِ المتکبّرون.«اصول کافی، ج 2، ص 123»
امام صادق (علیه السلام) فرمود: در آن‌چه خداوند به حضرت داوود (علیه السلام) وحی کرده، آمده است: ای داوود، همان طوری که نزدیک‌ترین مردم به من انسان‌های متواضع هستند، دورترین مردم از من نیز انسان‌های متکبر هستند.
19. قال الامام علی (علیه السلام) : تمامُ الشّرَفِ التّواضُعِ.«تصنیف غررالحکم، ص 249، ح 5144»
امام علی (علیه السلام) فرمود: تمام شرافت انسان به تواضع او است.
20.قال الامام علی (علیه السلام) : تَواضَعوا لِمَنْ تَعَلَّمُوا منهُ العِلْمَ و لِمَن تُعَلِّمونَهُ.«تصنیف غررالحکم، ص 249، ح 5145»
امام علی (علیه السلام) فرمود: برای کسی که از او علم می‌آموزید و کسی که به او تعلیم می‌دهید تواضع و فروتنی نمایید.
21. قال الامام علی (علیه السلام) : التّواضُعُ یَرفَعُ، التکبّرُ یَضَعُ.«تصنیف غررالحکم، ح 5158»
امام علی (علیه السلام) فرمود: تواضع و فروتنی مقام و منزلت انسان را رفیع کرده و تکبر و خودخواهی مقام او را پایین می‌آورد.
22. قال الامام علی (علیه السلام) : نَزِّل نفسَکَ دونَ منزِلتِها تُنَزِّلکَ النّاسُ فوقَ منزلتِکَ.«تصنیف غررالحکم، ح 5176»
امام علی (علیه السلام) فرمود: نفس خویش را از مقام و منزلت خود پائین بیاور، آنگاه مردم تو را در جایگاهی بالاتر از آن که داری، قرار خواهند داد.
23. قال الامام علی (علیه السلام) : مَنْ تواضَعَ عَظَّمَهُ اللهُ وَ رَفَعَهُ.«تصنیف غررالحکم، ح 5172»
امام علی (علیه السلام) فرمود: کسی که فروتنی نماید خداوند او را بزرگ نموده و مقام او را بالا می‌برد.
24. قال الامام الکاظم (علیه السلام) : انّ اللهَ لَمْ یَرفعِ المُتَواضِعین بقَدْرِ تواضُعِهِم، ولکن رَفَعَهم بقدرِ عظمتِهِ و مجدِهِ.«تحف العقول، ص 399»
امام کاظم (علیه السلام) فرمود: همانا خداوند انسان‌های متواضع را به میزان تواضع و فروتنی آنها، بالا نمی‌برد، بلکه به میزان مجد و عظمت خود مقام آنها را رفیع می‌گرداند.
25. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : مَنْ تواضَعَ لِلّهِ رفَعَهُ اللهُ، فهُوَ فی نفسِهِ ضعیفٌ و فی اعیُنِ النّاسِ عظیمٌ و مَنْ تَکَبَّر و ضعَهُ الله ....«کنزالعمال، ح 5737»
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: کسی که برای خدا تواضع و فروتنی نماید، خداوند مقام او را رفیع و بلند می‌گرداند، پس او در نظر خود، انسان ضعیف کوچکی است اما در نظر مردم عظیم و بزرگ می‌باشد و کسی که تکبّر کرده، خداوند مقام او را پست می‌گرداند، پس او در نظر مردم کوچک و پست خواهد بود در حالی که در نظر خودش بزرگ است و ... .
26. قال الامام الصادق (علیه السلام) : انّ فی السّماء ملکین موکّلینِ بالعبادِ فمن تواضَعَ لِلّه رَفَعاهُ و من تکبَّر وَضَعاهُ.«اصول کافی، ج 2، ص 122»
امام صادق (علیه السلام) فرمود: همانا در آسمان دو ملک مأمور بر بندگان می‌باشند، که هرکس برای خدا تواضع کند او را بالا می‌برند و هرکس تکبر نماید او را پائین آورده (و در نظر مردم کوچک می‌کنند).
27. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : یا علی! و اللهِ لَوْ اَنَّ المتواضِعَ فی قَعْرِ بِئْرٍ لبَعَثَ اللهُ عزّ و جلّ الیه رِیحاً یرفعُهُ فوق الاخیار فِی دولةِ الاشرار.«بحارالانوار، ج 77، ص 53»
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: ای علی، به خدا سوگند، اگر انسان متواضع و فروتن در ته چاهی باشد، خداوند بادی را می‌فرستد و او را بالاتر از بهترین مردم در دولت و حکومت انسان‌های شرور قرار می‌دهد.
28. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : مَنْ تَرکَ لُبسَ ثوبِ جمالٍ وَ هُوَ یَقدِرُ عَلیهِ تواضُعاً کساهُ اللهُ حلَّةَ الکرامةَ.«بحارالانوار، ج 71، ص 425»
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: کسی که توان پوشیدن لباس زیبایی را دارد ولی به جهت تواضع و فروتنی از پوشیدن آن خود داری نماید خداوند به او لباس کرامت و جوانمردی می پوشاند.
29. قال الامام علی (علیه السلام) : ثمرة التّواضع المحبَّة.
«تصنیف غررالحکم، ص 249، ح 5179»
امام علی (علیه السلام) فرمود: نتیجه تواضع و فروتنی، محبت و دوستی است.
30. قال الامام علی (علیه السلام) : ثلاثَةٌ یوجِبْنَ المُحَبَّةَ، الدّینُ و التّواضُعُ و السخاءُ.«تصنیف غررالحکم، ح 5181»
امام علی (علیه السلام) فرمود: سه چیز موجب محبت می‌گردد، دین، تواضع و فروتنی و سخاوت و بخشش.
31. قال الامام علی (علیه السلام) : ما أحسَنَ تواضعُ الأغنیاءِ للفُقَراءِ طَلباً لِما عند اللهِ وَ أحسَنُ مِنْهُ تیهُ الفقراءِ علی الأغنیاءِ اتّکالاً علی اللهِ.«نهج‌البلاغه، حکمت 398»
امام علی (علیه السلام) فرمود: چه نیکوست، تواضع و فروتنی اغنیاء برای فقراء به جهت رسیدن به آن چه در نزد خداست (و خداوند وعده فرموده است) و نیکوتر از آن این است که فقراء به جهت توکّل و اعتماد بر خدا نسبت به اغنیاء بی‌توجّه و بی‌تفاوت باشند.
32. قال الامام علی (علیه السلام) : مَنْ تواضَع قلبُهُ لِلّهِ لم یَسْأمُ بدنُه من طاعَةِ اللهِ.«بحارالانوار، ج 78، ص 90»
امام علی (علیه السلام) فرمود: کسی که قلبش برای خداوند خاضع و فروتن باشد، بدنش از عبادت و اطاعت پرودگار خویش خسته نمی‌شود.
33. قال الامام علی (علیه السلام) : التواضُعُ یَنْشُر الفضیلةَ.«تصنیف غررالحکم، ص 248، ح 5131»
امام علی (علیه السلام) فرمود: تواضع موجب نشر و آشکار شدن فضیلت می‌شود.
34. قال الامام علی (علیه السلام) : التواضعُ ثمرة العلمِ.«تصنیف غررالحکم، ص 248، ح 5129»
امام علی (علیه السلام) فرمود: تواضع و فروتنی نتیجه و ثمرة علم و آگاهی است.
35 قال الامام علی (علیه السلام) : لایُستعانُ ... علی التَّواضُعِ الّا بسلامَةِ الصّدر.«بحارالانوار، ج 78، ص 7»
امام علی (علیه السلام) فرمود: انسان، موفّق به تواضع و فروتنی نمی‌شود، مگر اینکه دارای سینه و قلب پاک و سالم باشد.
36. قال الامام علی (علیه السلام) : و انّه لا ینبغی لمِنْ عَرَفَ عظمَةَ اللهِ أن یتعظَّمَ فانّ رفعَةَ الذّین یعلمون عَظَمَتُه أن یتواضَعُوا لَه.«نهج‌البلاغه، خطبة 147»
امام علی (علیه السلام) فرمود: برای کسانی که به عظمت خداوند آگاه هستند سزاوار نیست که اظهار بزرگی کنند، پس همانا بزرگی و رفعت مقام افرادی که به عظمت خداوند آگاهی دارند در این است که برای او تواضع و فروتنی نمایند.
37. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : مالی لا أری علیکُم حلاوَةَ العبادَةِ؟ قالوا: و ما حلاوَةُ العبادَةِ؟ قال: التواضعُ.«تنبیه الخواطر، ج 2، ص 201»
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: چه شده است که من شیرینی عبادت را در شما نمی‌بینم؟ اصحاب عرض کردند: شیرینی عبادت چیست؟ حضرت فرمود: تواضع و فروتنی (در برابر پروردگار).
38. قال الامام علی (علیه السلام) : مَنْ أتی غنیّاً فتواضَعَ لَهُ لِغناهُ ذَهَبَ ثُلثا دینِهِ.«نهج‌البلاغه، حکمت 219»
امام علی (علیه السلام) فرمود: کسی که در نزد انسان ثروتمندی وارد شود و به خاطر ثروتش برای او تواضع و فروتنی نماید دو ثلث از دین خود را از دست داده است.
39. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : مَنْ أتی ذامَیْرَةٍ فتَخَشَّعَ لَهُ طلبَ ما فی یَدیْهِ، ذهَبَ ثُلثا دینِهِ.«بحارالانوار، ج 73، ص 169»
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: کسی که در نزد انسان ثروتمندی وارد شود و برای او خشوع و تواضع نماید تا مال و ثروتی از او بگیرد، دو سوم از دین خود را از دست می‌دهد.
40. قال الامام علی (علیه السلام) :عَلیکَ بالتّواضُعِ؛ فانَّهُ من أعظَمِ العبادَةِ.«بحار الانوار، ج 75، ص 119»
امام علی (علیه السلام) فرمود: بر شما باد به تواضع و فروتنی، بدرستی که تواضع از بزرگترین عبادات است.
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: بالاترین مردم از جهت مقام بندگی، کسانی هستند که با وجود رفعت شأن و مقام، فروتن و متواضع باشند.
2. قال الامام علی (علیه السلام) : عَلیکَ بالتّواضُعِ؛ فانَّهُ من أعظَمِ العبادَةِ.
«بحار الانوار، ج 75، ص 119»
امام علی (علیه السلام) فرمود: بر شما باد به تواضع و فروتنی، بدرستی که تواضع از بزرگترین عبادات است.
3. قال الامام علی (علیه السلام) : «التّواضُعُ رأسُ العقلِ و التَّکبُّرُ رأس الجَهلِ.
«تصنیف غررالحکم، ص 248، ح 5136»
امام علی (علیه السلام) فرمود: تواضع و فروتنی اساس اندیشه و عقل است و تکبر و غرور مایة جهالت و نادانی است.
4. قال الامام علی (علیه السلام) : أشرَفُ الخَلائقِ التَّواضعُ و الحِلْمُ و لینُ الجانبِ.«تصنیف غررالحکم، ص 249، ح 5142»
امام علی (علیه السلام) فرمود: شریفترین خصلت‌های اخلاقی، تواضع، حلم و بردباری و نرم خویی هستند.
5. قال الامام علی (علیه السلام) : «اَجَلَّ النّاسِ مَنْ وضَعَ نَفْسَهُ.«تصنیف غررالحکم، ص 249، ح 5141»
امام علی (علیه السلام) فرمود: برترین و بزرگوارترین مردم کسی است که فروتن باشد.
6. قال الامام علی (علیه السلام) : التّواضُعُ سُلَّمُ الشَّرَفِ.«تصنیف غررالحکم، ص 249، ح 5146»
امام علی (علیه السلام) فرمود: تواضع و فروتنی نردبان شرافت و بزرگی است.
7. قال الامام علی (علیه السلام) : ما تواضَعَ الّا رَفیعٌ.«تصنیف غررالحکم، ص 249، ح 5154»
امام علی (علیه السلام) فرمود: تواضع نمی کنند مگر انسان‌های بزرگوار و بلند مرتبه.
8. قال الامام العسکری (علیه السلام) : التواضعُ نِعمَةٌ لا یُحْسَدُ علیها.«تحف العقول، ص 489»
امام حسن عسکری (علیه السلام) فرمود: تواضع و فروتنی نعمتی است که کسی به آن حسادت نخواهد ورزید.
9. قال الامام العسکری (علیه السلام) : ... وَ مَنْ تواضَعَ فی الدُّنیا لاِخوانِهِ فهُوَ عند اللهِ من الصّدّیقین.«بحارالانوار، ج 75، ص 117»
امام حسن عسکری (علیه السلام) فرمود: کسی که در دنیا در مقابل برادران دینی خویش متواضع و فروتن باشد، در نزد خداوند از صدیقین خواهد بود.
10. قال الامام علی (علیه السلام) : لا حَسَبَ کالتّواضُع.«نهج‌البلاغه، حکمت 109»
امام علی (علیه السلام) فرمود: هیچ حسب و نسبی برای انسان همانند تواضع و فروتنی نیست.(یعنی آن چنان که تواضع موجب سربلندی و افتخار انسان می‌شود هیچ حسب و نسبی این قدر موجب سربلندی انسان نیست.)
11. قال الامام علی (علیه السلام) فی صفة‌المتقین: و مَشیُهُم التّواضُعُ.«نهج‌البلاغه، خطبة 184»
امام علی (علیه السلام) در بیان صفات متقین فرمود: (آنها کسانی هستند) که راه و رفتن ایشان همراه با تواضع و فروتنی است.
12. قال الامام الصادقُ (علیه السلام) : رأسُ الخیرِ التواضُعِ.«بحارالانوار، ج 75، ص 123»
امام صادق (علیه السلام) فرمود: ریشه همه نیکی‌ها تواضع و فروتنی است.
13. قال الامام الصادق (علیه السلام) لمّا سئل عن التَّواضُعِ: هُوَ أن تَرضی من المجلِسِ بدونِ شَرَفِکَ و أن تُسَلِّمْ عَلی مَن لَقیتَ و أن تترک المراءَ و اِنْ کنتَ محقّاً.«بحارالانوار، ج 78، ص 277»
امام صادق (علیه السلام) در جواب سؤال از تواضع فرمود: تواضع و فروتنی این است که در مجلسی که وارد می‌شوی در جایی بنشینی که پائین‌تر از شأن و مقام توست و بر هرکسی که او را ملاقات می‌کنی سلام کنی و جدل را ترک نمائی اگر چه حق با تو باشد.
14. قال الامام الصادق (علیه السلام) : منَ التّواضُعِ ... أن لاتُحِبَّ أن تُحْمَدَ علی التقوی.«بحارالانوار، ج 75، ص 118»
امام صادق (علیه السلام) فرمود: از نشانه‌های تواضع این است که دوست نداشته باشی دیگران تقوا و پرهیزگاری تو را ستایش کنند.
15. قال الامام الرضا (علیه السلام) فی جواب السؤال عن حدّ التواضع: التّواضع درجاتٌ: منها أن یعرِفَ المَرْءُ قَدر نفسِهِ فینزّلُها منْزِلَتَها بقلبٍ سلیمٍ ....«اصول کافی، ج 2، ص 124»
امام رضا (علیه السلام) در پاسخ سؤالی از حد تواضع فرمود: تواضع دارای درجاتی است، یکی از آن درجات این است که انسان قدر و منزلت خویش را بشناسد و خود را با قلب پاک و سالمی که دارد در جایگاه مربوط به خود قرار دهد، و هر آن‌چه را که دوست دارد به او داده شود، برای دیگران نیز همان را دوست داشته باشد، اگر از دیگران بدی دید آن را با خوبی جبران نماید، خشم خود را فرو برد و به راحتی مردم را عفو نماید؛ بدرستی که خداوند با نیکوکاران است.
16. قال الامام علی (علیه السلام) : ثلاثٌ هنَّ رأسُ التّواضُعِ: أن یبدَأَ بالسّلامِ مَن لَقِیهُ و یرضی بالدّون من شَرَفِ المجلِسِ و یکرِهُ الریاءَ والسمعه.«کنزالعمال، ح 8506»
امام علی (علیه السلام) فرمود: اساس تواضع و فروتنی سه چیز است: 1) به هرکسی که برخورد نمود آغاز به سلام نماید، 2) در مجلسی که وارد می‌شود به محل پائین‌تر از جایگاه بالای مجلس، راضی باشد، 3) از ریاء و خودنمائی متنفر باشد.
17. قال الامام العسکری (علیه السلام) : من التّواضُعِ السلامُ علی کلِّ من تمرّ به و الجلوس دونَ شرفِ المجلس.«بحارالانوار، ج 78، ص 372»
امام حسن عسکری (علیه السلام) فرمود: از مصادیق تواضع این است که بر هرکس گذر می‌کنی سلام نمائی و در مجلس در محل پایین‌تر از جایگاه بالای آن نشینی.
18. قال الامام الصادق (علیه السلام) : فیما اُوحیَ الله عز وَ جلَّ الی داوود (علیه السلام) : یا داوود، کَما أنَّ اقرَبَ الناسِ من اللهِ المتواضعون، کذالِکَ أبعَدُ النّاسِ منَ اللهِ المتکبّرون.«اصول کافی، ج 2، ص 123»
امام صادق (علیه السلام) فرمود: در آن‌چه خداوند به حضرت داوود (علیه السلام) وحی کرده، آمده است: ای داوود، همان طوری که نزدیک‌ترین مردم به من انسان‌های متواضع هستند، دورترین مردم از من نیز انسان‌های متکبر هستند.
19. قال الامام علی (علیه السلام) : تمامُ الشّرَفِ التّواضُعِ.«تصنیف غررالحکم، ص 249، ح 5144»
امام علی (علیه السلام) فرمود: تمام شرافت انسان به تواضع او است.
20.قال الامام علی (علیه السلام) : تَواضَعوا لِمَنْ تَعَلَّمُوا منهُ العِلْمَ و لِمَن تُعَلِّمونَهُ.«تصنیف غررالحکم، ص 249، ح 5145»
امام علی (علیه السلام) فرمود: برای کسی که از او علم می‌آموزید و کسی که به او تعلیم می‌دهید تواضع و فروتنی نمایید.
21. قال الامام علی (علیه السلام) : التّواضُعُ یَرفَعُ، التکبّرُ یَضَعُ.«تصنیف غررالحکم، ح 5158»
امام علی (علیه السلام) فرمود: تواضع و فروتنی مقام و منزلت انسان را رفیع کرده و تکبر و خودخواهی مقام او را پایین می‌آورد.
22. قال الامام علی (علیه السلام) : نَزِّل نفسَکَ دونَ منزِلتِها تُنَزِّلکَ النّاسُ فوقَ منزلتِکَ.«تصنیف غررالحکم، ح 5176»
امام علی (علیه السلام) فرمود: نفس خویش را از مقام و منزلت خود پائین بیاور، آنگاه مردم تو را در جایگاهی بالاتر از آن که داری، قرار خواهند داد.
23. قال الامام علی (علیه السلام) : مَنْ تواضَعَ عَظَّمَهُ اللهُ وَ رَفَعَهُ.«تصنیف غررالحکم، ح 5172»
امام علی (علیه السلام) فرمود: کسی که فروتنی نماید خداوند او را بزرگ نموده و مقام او را بالا می‌برد.
24. قال الامام الکاظم (علیه السلام) : انّ اللهَ لَمْ یَرفعِ المُتَواضِعین بقَدْرِ تواضُعِهِم، ولکن رَفَعَهم بقدرِ عظمتِهِ و مجدِهِ.«تحف العقول، ص 399»
امام کاظم (علیه السلام) فرمود: همانا خداوند انسان‌های متواضع را به میزان تواضع و فروتنی آنها، بالا نمی‌برد، بلکه به میزان مجد و عظمت خود مقام آنها را رفیع می‌گرداند.
25. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : مَنْ تواضَعَ لِلّهِ رفَعَهُ اللهُ، فهُوَ فی نفسِهِ ضعیفٌ و فی اعیُنِ النّاسِ عظیمٌ و مَنْ تَکَبَّر و ضعَهُ الله ....«کنزالعمال، ح 5737»
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: کسی که برای خدا تواضع و فروتنی نماید، خداوند مقام او را رفیع و بلند می‌گرداند، پس او در نظر خود، انسان ضعیف کوچکی است اما در نظر مردم عظیم و بزرگ می‌باشد و کسی که تکبّر کرده، خداوند مقام او را پست می‌گرداند، پس او در نظر مردم کوچک و پست خواهد بود در حالی که در نظر خودش بزرگ است و ... .
26. قال الامام الصادق (علیه السلام) : انّ فی السّماء ملکین موکّلینِ بالعبادِ فمن تواضَعَ لِلّه رَفَعاهُ و من تکبَّر وَضَعاهُ.«اصول کافی، ج 2، ص 122»
امام صادق (علیه السلام) فرمود: همانا در آسمان دو ملک مأمور بر بندگان می‌باشند، که هرکس برای خدا تواضع کند او را بالا می‌برند و هرکس تکبر نماید او را پائین آورده (و در نظر مردم کوچک می‌کنند).
27. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : یا علی! و اللهِ لَوْ اَنَّ المتواضِعَ فی قَعْرِ بِئْرٍ لبَعَثَ اللهُ عزّ و جلّ الیه رِیحاً یرفعُهُ فوق الاخیار فِی دولةِ الاشرار.«بحارالانوار، ج 77، ص 53»
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: ای علی، به خدا سوگند، اگر انسان متواضع و فروتن در ته چاهی باشد، خداوند بادی را می‌فرستد و او را بالاتر از بهترین مردم در دولت و حکومت انسان‌های شرور قرار می‌دهد.
28. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : مَنْ تَرکَ لُبسَ ثوبِ جمالٍ وَ هُوَ یَقدِرُ عَلیهِ تواضُعاً کساهُ اللهُ حلَّةَ الکرامةَ.«بحارالانوار، ج 71، ص 425»
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: کسی که توان پوشیدن لباس زیبایی را دارد ولی به جهت تواضع و فروتنی از پوشیدن آن خود داری نماید خداوند به او لباس کرامت و جوانمردی می پوشاند.
29. قال الامام علی (علیه السلام) : ثمرة التّواضع المحبَّة.
«تصنیف غررالحکم، ص 249، ح 5179»
امام علی (علیه السلام) فرمود: نتیجه تواضع و فروتنی، محبت و دوستی است.
30. قال الامام علی (علیه السلام) : ثلاثَةٌ یوجِبْنَ المُحَبَّةَ، الدّینُ و التّواضُعُ و السخاءُ.«تصنیف غررالحکم، ح 5181»
امام علی (علیه السلام) فرمود: سه چیز موجب محبت می‌گردد، دین، تواضع و فروتنی و سخاوت و بخشش.
31. قال الامام علی (علیه السلام) : ما أحسَنَ تواضعُ الأغنیاءِ للفُقَراءِ طَلباً لِما عند اللهِ وَ أحسَنُ مِنْهُ تیهُ الفقراءِ علی الأغنیاءِ اتّکالاً علی اللهِ.«نهج‌البلاغه، حکمت 398»
امام علی (علیه السلام) فرمود: چه نیکوست، تواضع و فروتنی اغنیاء برای فقراء به جهت رسیدن به آن چه در نزد خداست (و خداوند وعده فرموده است) و نیکوتر از آن این است که فقراء به جهت توکّل و اعتماد بر خدا نسبت به اغنیاء بی‌توجّه و بی‌تفاوت باشند.
32. قال الامام علی (علیه السلام) : مَنْ تواضَع قلبُهُ لِلّهِ لم یَسْأمُ بدنُه من طاعَةِ اللهِ.«بحارالانوار، ج 78، ص 90»
امام علی (علیه السلام) فرمود: کسی که قلبش برای خداوند خاضع و فروتن باشد، بدنش از عبادت و اطاعت پرودگار خویش خسته نمی‌شود.
33. قال الامام علی (علیه السلام) : التواضُعُ یَنْشُر الفضیلةَ.«تصنیف غررالحکم، ص 248، ح 5131»
امام علی (علیه السلام) فرمود: تواضع موجب نشر و آشکار شدن فضیلت می‌شود.
34. قال الامام علی (علیه السلام) : التواضعُ ثمرة العلمِ.«تصنیف غررالحکم، ص 248، ح 5129»
امام علی (علیه السلام) فرمود: تواضع و فروتنی نتیجه و ثمرة علم و آگاهی است.
35 قال الامام علی (علیه السلام) : لایُستعانُ ... علی التَّواضُعِ الّا بسلامَةِ الصّدر.«بحارالانوار، ج 78، ص 7»
امام علی (علیه السلام) فرمود: انسان، موفّق به تواضع و فروتنی نمی‌شود، مگر اینکه دارای سینه و قلب پاک و سالم باشد.
36. قال الامام علی (علیه السلام) : و انّه لا ینبغی لمِنْ عَرَفَ عظمَةَ اللهِ أن یتعظَّمَ فانّ رفعَةَ الذّین یعلمون عَظَمَتُه أن یتواضَعُوا لَه.«نهج‌البلاغه، خطبة 147»
امام علی (علیه السلام) فرمود: برای کسانی که به عظمت خداوند آگاه هستند سزاوار نیست که اظهار بزرگی کنند، پس همانا بزرگی و رفعت مقام افرادی که به عظمت خداوند آگاهی دارند در این است که برای او تواضع و فروتنی نمایند.
37. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : مالی لا أری علیکُم حلاوَةَ العبادَةِ؟ قالوا: و ما حلاوَةُ العبادَةِ؟ قال: التواضعُ.«تنبیه الخواطر، ج 2، ص 201»
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: چه شده است که من شیرینی عبادت را در شما نمی‌بینم؟ اصحاب عرض کردند: شیرینی عبادت چیست؟ حضرت فرمود: تواضع و فروتنی (در برابر پروردگار).
38. قال الامام علی (علیه السلام) : مَنْ أتی غنیّاً فتواضَعَ لَهُ لِغناهُ ذَهَبَ ثُلثا دینِهِ.«نهج‌البلاغه، حکمت 219»
امام علی (علیه السلام) فرمود: کسی که در نزد انسان ثروتمندی وارد شود و به خاطر ثروتش برای او تواضع و فروتنی نماید دو ثلث از دین خود را از دست داده است.
39. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : مَنْ أتی ذامَیْرَةٍ فتَخَشَّعَ لَهُ طلبَ ما فی یَدیْهِ، ذهَبَ ثُلثا دینِهِ.«بحارالانوار، ج 73، ص 169»
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: کسی که در نزد انسان ثروتمندی وارد شود و برای او خشوع و تواضع نماید تا مال و ثروتی از او بگیرد، دو سوم از دین خود را از دست می‌دهد.
40. قال الامام علی (علیه السلام) :عَلیکَ بالتّواضُعِ؛ فانَّهُ من أعظَمِ العبادَةِ.«بحار الانوار، ج 75، ص 119»
امام علی (علیه السلام) فرمود: بر شما باد به تواضع و فروتنی، بدرستی که تواضع از بزرگترین عبادات است.
توبه در چهل حدیث
توبه در چهل حدیث
1. قال الامام علی (علیه السّلام) : التّوبةُ ندمٌ بالقَلبِ و اسْتِغفارٌ باللّسانِ و ترکٌ بالجوارح و اِضمارٌ ان لا یَعودَ.«تصنیف غرر الحکم، ص 194، ح3777»
امام علی (علیه السّلام) فرمود: توبه عبارت است از: پشیمانی قلبی از انجام گناه و استغفار و طلب آمرزش با زبان و ترک گناه با اعضاء و جوارح و تصمیم به اینکه دیگر آن گناه را انجام ندهد.
2. قال الامام الباقر (علیه السّلام) : انّ اللهَ اشدُّ فَرِحاً بِتَوبَةِ عبدِهِ مِن رجلٍ اضلَّ راحلَتَهُ و زادَهُ فی لیلَةٍ ظلماءَ فَوَجدهما. «اصول کافی، ج4، ص 180»
امام باقر (علیه السّلام) فرمود: همانا خداوند به بازگشت و توبة بندة خود، شادمان تر از شخصی است که در شب تاریک مرکب و زاد و توشة راه خود را گم کرده بود و سپس پیدا می کند.
3. قال الامام علی (علیه السّلام) : مَنْ تابَ تابَ اللهُ علیهِ و اُمِرَت جوارِحُهُ ان تستَرَ علیه و بقاعُ الارضِ ان تَکتَمَ علیه و اُنسیتِ الحفَظةُ ما کانَتْ تکتُب علیهِ.«بحارالانوار، ج 6، ص 28»
امام علی (علیه السّلام) فرمود: هر کس توبه کند و به سوی خدا بازگردد خداوند نیز به سوی او بازگشت می کند، به اعضاء و جوارحش دستور داده می شود گناهان او را بپوشانند، به نقاطی از زمین که در آن گناه انجام داده نیز دستور داده می شود که گناه و سرّ او را مخفی کنند و فرشتگانِ نویسندة اعمال نیز گناهان و کردارِ او را فراموش می کنند.
4. قال الامام علی (علیه السّلام) : الذّنوبُ الدّاءُ و الدّواءُ الاستغفارُ و الشّفاءُ ان لا تعودَ.«تصنیف غرر الحکم، ص 194، ح3778»
امام علی (علیه السّلام) فرمود: گناهان درد و بیماری هستند، دوای آنها استغفار است و شفای کامل وقتی حاصل می شود که دیگر آنها را مرتکب نشود.
5. قال الامام علی (علیه السّلام) : ... ان الاستغفارَ درجةُ العلّیّین و هو اسمٌ واقعٌ علی ستّة معانٍ: اولّها: النّدَمُ علی ما معنی و الثانی العزمُ علی ترکِ العَودِ الیهِ ابداً و الثالّث... . «بحارالانوار، ج 6، ص 36»
امام علی (علیه السّلام) فرمود: ... استغفار و طلب آمرزش از درجات علیین است و دارای شش شرط می باشد: اول اینکه شخص توبه کننده از (گناهان) گذشته خود پشیمان باشد. دوم اینکه عزم و تصمیم جدی بر عدم بازگشت به سمت گناه داشته باشد. سوم اینکه حقوق مردم را به آنها بازگرداند. چهارم اینکه تمام واجباتی را که ترک کرده و حقوقی که از خدا بر گردن اوست به جا آورد. پنجم اینکه گوشتهائی را که از حرام بر بدنش روئیده با گریه و انابه آب کند تا گوشت جدید بروید و ششم اینکه سختی طاعت و عبادت خدا را بر جسمش بچشاند، همان طور که شیرینی معصیت را چشانده است و بعد از تحقق آن شرائط، استغفار کند.
6. قال رسول الله صلّی الله علیه و آله : لیسَ شیٌ احبُّ الی اللهِ من مؤمنٍ تائبٍ او مومنةٍ تائبةٍ.«بحارالانوار، ج 6، ص 21»
رسول خدا - صلی الله علیه و آله - فرمود: هیچ چیزی نزد خداوند محبوبتر از زن یا مرد مومنی که توبه کند، نمی باشد.
7. قال الامام الصادق (علیه السّلام) : انّ الله یُحِبُّ العبدَ ان یَطلُبَ الیه فی الجرمِ العظیمِ و یُبغِضُ العبدَ أن یستَخِفَّ بالجرمِ الیسیر.«اصول کافی، ج4، ص 180»
امام صادق (علیه السّلام) فرمود: همانا خداوند دوست می دارد بنده ای را که در گناهان بزرگ از او طلب آمرزش می کند و دشمن می دارد بنده ای را که گناهان کوچک خود را ناچیز می شمارد.
8. قال الامام علی (علیه السّلام) : النّدمُ اَحدَ التَّوبَتین.«مستدرک الوسائل. ج 2، ص 346»
امام علی (علیه السّلام) فرمود: پشیمانی از گناه یکی از روشها و اقسام توبه و استغفار است.
9. قال رسول الله صلّی الله علیه و آله : مَن لَم یَندُبْ علی ذَنْبٍ یَرتکبُهُ فلَیسَ بمومِنٍ و لَمْ تَجِبْ لَهُ الشَّفاعَةَ.«وسائل الشیعه، ج 6، ص 266»
رسول خدا صلّی الله علیه و آله فرمود: کسی که به خاطر گناهی که مرتکب می شود، توبه نکند، مؤمن نیست و شفاعت شامل حال او نمی شود.
10. قال الامام علی (علیه السّلام) : مَن اُعطی التوبَةُ لَمْ یحرُمِ القبول و مَنْ اُعطی الاستغفار لم یحرمُ المغفرةَ.«بحارالانوار، ج 69، ص410»
امام علی (علیه السّلام) فرمود: کسی که توفیق توبه به او داده شود محروم نمی شود از قبولش و کسی که استغفار و طلب آمرزش کند از آمرزش پروردگار محروم نخواهد شد.
11. قال النبی صلّی الله علیه و آله : التّائبُ من الذّنبِ کمَن لا ذنبَ لَهُ.«بحارالانوار، ج 6، ص 21»
رسول خدا صلّی الله علیه و آله فرمود: کسی که از گناه خویش توبه کند همانند کسی است که گناهی ندارد.
12. قال الامام علی (علیه السّلام) : ترکُ الخطیئةِ اَیْسَرُ مِنْ طَلَبِ التّوبَةِ و لَمْ مِنْ شهوةِ ساعَةٍ اورثَتْ حزناً طویلاً.«مجموعة ورّام، ص 363»
امام علی (علیه السّلام) فرمود: ترک گناه آسانتر از درخواست توبه از پروردگار است و چه بسا لذت ساعتی شهوترانی، موجبِ یک عمر پشیمانی خواهد شد.
13. قال الامام علی (علیه السّلام) : تَعَطَّروُا بالاستغفارِ، لا تَفضَحُکُم روائِح الذُّنوبِ.«بحارالانوار، ج 6، ص 22»
امام علی (علیه السّلام) فرمود: به وسیلة استغفار و توبه خویشتن را معطر و خوشبو سازید، تا بوهای زننده و نامطبوع گناهان رسوایتان نسازد.
14. قال الامام الصادق (علیه السّلام) : اذا اَذْنَبَ الرّجلُ یخرُج فی قلبِهِ نکتَةٌ سَوْداءُ فاِنْ تابَ انْمَحَت و ان زادَ زادَتْ حتّی تغلِبَ علی قلبِهِ فَلا یفلِح بعدَها ابداً.«بحارالانوار، ج 70، ص 327»
امام صادق (علیه السّلام) فرمود: زمانی که انسان گناهی را مرتکب شود نقطه ای سیاه در قلب و روح او ایجاد می شود، اگر توبه کند پاک می شود و اگر بر گناهان خود بیفزاید بر آن سیاهی نیز افزوده می شود تا جائی که تمام قلب او را فرا گیرد که بعد از آن هیچ گاه رستگار نخواهد شد.
15. قال الامام الصادق (علیه السّلام) : انّ رسولَ اللهِ صلّی الله علیه و آله کانَ یتوبُ الی اللهِ عزّوجلّ فی کلِّ یومٍ سبعینَ مرَّةٍ من غیرِ ذنبٍ.«بحارالانوار، ج 7، ص 316»
امام صادق (علیه السّلام) فرمود: همانا رسول خدا صلّی الله علیه و آله بدون اینکه گناهی را مرتکب شوند در هر روز هفتاد مرتبه استغفار نموده و طلب آمرزش از پروردگار می کردند.
16. قال الامام الجواد (علیه السّلام) : تأخیرُ التّوبَةِ اغتِرارٌ و طولُ التّسویفِ حیرَةٌ.«بحارالانوار، ج 6، ص 30»
امام جواد (علیه السّلام) فرمود: به تأخیر انداختن توبه (از بی خبری و غفلت) موجب ضرر است و بیش از حدّ امروز و فردا کردن (برای توبه) موجب حیرت و گمراهی است.
17. قال رسول الله صلّی الله علیه و آله : انّ اللهَ عزَّوجلَّ یقبَلُ توبةَ العبدِ ما َلمْ یُغَرْ غِرْ.«بحارالانوار، ج 6، ص 19»
رسول خدا صلّی الله علیه و آله فرمود: خداوند توبة بنده اش را می پذیرد تا زمانی که نَفَس به حنجره اش نرسد (قبل از جدائی روح از بدن).
18. قال رسول الله صلّی الله علیه و آله : أحدَثَ لکلِّ ذَنبٍ توبةً، السِّرُ بِالسّرِ و العلانیةُ بالعَلانیةِ.«بحارالانوار، ج 77، ص 127»
رسول خدا صلّی الله علیه و آله فرمود: برای هر گناهی توبه ای قرار داده شده است، گناهان سرّی، توبه اش سرّی است گناهان علنی مستلزم توبة آشکار هستند.
19. عَنْ شیخٍ من النخع قال: قلتُ لابی جعفَر (علیه السّلام) : انّی لم أزل والیاً منذُ زمنِ الحجّاج الی یومی هذا فهل لی من توبةٍ؟... قال: لا، حتّی تودّی کلَّ ذی حقٍّ حقَّه؟.«بحارالانوار، ج 75، ص 329»
شخصی از امام باقر (علیه السّلام) پرسید که من از زمان حجّاج تاکنون والی بر مردم بوده ام آیا می توانم از گناهانم توبه کنم (و راهی برای بازگشت من می باشد)؟ امام ساکت بودند و جواب ندادند. شخص دوباره سؤال کرد. امام فرمود: راهی برای توبه ات نیست، مگر اینکه حقوق تمام کسانی را که ضایع کرده ای به آنان بازگردانی.
20. قیل لعلی (علیه السّلام) : مَا التّوبةُ النّصوحُ؟ فقال (علیه السّلام) : نَدَمٌ بالقلبِ و استغفارٌ باللّسانِ و القَصدُ عَلی ان لا یعودَ.«تحف العقول، ص 232»
از امام علی (علیه السّلام) سؤال شد: مراد از توبة نصوح چیست؟ حضرت فرمود: پشیمانی قلبی از گناه، استغفار و طلب مغفرت زبانی و تصمیم و قصد جدی بر اینکه دیگر به سمت گناه نرود.
21. عن ابی الحسن الاخیر (علیه السّلام) و قَدْ سئِلَ عن التّوبَةِ النّصوح ما هِیَ؟ فکتَبَ (علیه السّلام) : ان یکونَ الباطنُ کالظّاهرِ و افضَلُ مِنْ ذلک.«معانی الاخبار، ص 174»
از امام هادی (علیه السّلام) دربارة معنای توبة نصوح سؤال شد، حضرت اینگونه مرقوم فرمود: توبة نصوح عبارت است از اینکه باطن انسان همانند ظاهر او و بلکه بهتر از ظاهرش باشد.
22. قال الامام الباقر (علیه السّلام) : التّائبُ من الذّنْبِ کَمَنْ لا ذَنْبَ له و المُقیمُ علی الذّنبِ و هُوَ مستَغفِرٌ منهُ کالمستهزِءُ.«محجة البیضاء، ج 6، ص 60»
امام باقر (علیه السّلام) فرمود: کسی که از گناه توبه کند همانند انسان بی گناه است و کسی که در حال ارتکاب گناه طلب آمرزش کند و استغفار بگوید همانند کسی است که (خداوند را) مسخره کرده است.
23. قال رسول الله صلّی الله علیه و آله : انّ العَبْدَ لَیَذْنِبُ الذّنْبَ فَیدخُلُ به الجَّنةَ. قیلَ کیفَ ذلکَ یا رسولَ اللهِ؟ قالَ: یکونُ نَصَب عینَیْهِ تائباً مِنْهُ فاراً فمازالَ حتّی یدخُلَ الجَنَّةًَ.«محجة البیضاء، ج 7، ص 24»
رسول خدا صلّی الله علیه و آله فرمود: بدرستی که گاهی بنده ای به واسطة گناهی که انجام داده است وارد بهشت می شود. از حضرت سؤال شد: چگونه می شود ای رسول خدا کسی به سبب گناه وارد بهشت شود؟ حضرت فرمود: گناهش پیوسته در مقابل دیدگان اوست، به واسطة گناهی که انجام داده به سوی خدا بازگشته و توبه نموده و پیوسته مراقب خود است و از گناه فرار می کند تا اینکه در آخر به بهشت داخل خواهد شد.
24. قال رسول الله صلّی الله علیه و آله : شابٌّ تائبٌ، اَجْرُهُ کَاَجرِ یحیَی بنِ ذکریّا (علیه السّلام) .«مجموعة ورّام، ص 329»
رسول خدا صلّی الله علیه و آله فرمود: پاداش و اجر جوانی که توبه می کند همانند اجر یحیی (از پیامبران الهی که به شهادت رسید) فرزند زکریا است.
25. قال الامام علی (علیه السّلام) فی وصفِ التّائبین: غَرَسُوا اشجارَ ذُنُوبِهم نَصْبَ عُیُونِهِم و قُلوبِهِم و سَقَوْها بماءِ النَّدَمِ فأثَمَرَتْ لَهُمُ السَّلامَةَ وَ اعقَبَتْهُم الرّضا و الکَرامَةَ.«بحارالانوار، ج 77، ص 72»
امام علی (علیه السّلام) (در بیان اوصاف توبه کنندگان) فرمود: آنان نهال ها و درخت های گناه و کارهای زشت را در برابر چشمان و دلهای خویش کاشته و با آب پشیمانی و ندامت آبیاری شان کرده اند که برای ایشان میوه های عافیت و سلامت به بار آورده و خشنودی و بزرگواری برای آنان به دنبال دارد.
26. قال الامام الباقر (علیه السّلام) : کُلَّما عادَ المومِنُ بالاستغفارِ و التَّوبَةِ عادَ اللهُ علیهِ بالمَغفِرَةِ و انّ الله غفورٌ رحیم... .«وسائل الشیعه، شیخ حر عاملی، ج 16، ص79»
امام باقر (علیه السّلام) فرمود: هر گاه شخص با ایمان، همراه با طلب آمرزش و توبه به سوی خدا بازگردد خداوند نیز با بخشش و مغفرت خویش به سوی او باز می گردد و بدرستیکه خدا بخشنده و مهربان است، توبة بندگان خویش را می پذیرد و از گناهان آنها چشم پوشی می کند، پس بترسید و برحذر باشید از اینکه اهل ایمان را از رحمت خدا مایوس و ناامید گردانید.
27. قال الامام علی (علیه السّلام) : لا شَفیعَ انجح من التَّوبةِ.«بحارالانوار، ج 6، ص 19»
امام علی (علیه السّلام) فرمود: هیچ شفیع و پشتیبانی نجات دهنده تر از توبه نیست.
28. قال الامام علی (علیه السّلام) : تُوبُوا الی اللهِ عزّوجَلَّ و ادخُلُو فی محبَّتِهِ. فانّ اللهَ یُحبُّ التّوابینَ و یحبّ المُتَطَهرّینَ و المومِنُ توّابٌ.«بحارالانوار، ج 6، ص 21»
امام علی (علیه السّلام) فرمود: توبه کنید و به سوی خداوند عزوجل بازگشته و در محبت او داخل شوید، پس همانا خداوند انسان های توبه کننده و پاک را دوست دارد و انسان مؤمن نیز توبه کننده است.
29. قال الامام الصادق (علیه السّلام) : التّوبَةُ حبلُ اللهِ و مَدَدُ عنایَتِهِ و لابّد لِلْعبدِ من مداوَمَةِ التّوبةِ علی کلِّ حالٍ.«بحارالانوار، ج 6، ص 31»
امام صادق (علیه السّلام) فرمود: توبه ریسمان خدا و عنایت خاص او به بندگان خویش است و برای بنده شایسته است که در هر حال توبه نموده و به سوی پروردگار خویش باز گردد.
30. قال الامام علی (علیه السّلام) : التَوبَةُ تُطَهِّرُ القلوبَ و تَغسِلُ الذّنوب.«تصنیف غررالحکم، ص 195، ح 3837»
امام علی (علیه السّلام) فرمود: توبه قلبها را پاکیزه نموده و (آثار) گناهان را می شوید.
31. قال الامام علی (علیه السّلام) : بالتَّوبَةِ تُکَفِّرُ الذّنُوبَ.«تصنیف غررالحکم، ص 195، ح 3839»
امام علی (علیه السّلام) فرمود: توبه کفاره و پاک کنندة گناهان است.
32. قال الامام علی (علیه السّلام) : سِلاح المُذْنِبِ الاستغفار.«تصنیف غررالحکم، ص 195، ح 3828»
امام علی (علیه السّلام) فرمود: سلاح انسان گناهکار استغفار و طلب آمرزش است.
33. قالرسول الله صلّی الله علیه و آله : اِنَّ للقُلُوبِ صداٌ کَصَدْأِ النُّحاسِ فاجلوها بالاستغفارِ وَ تَلاوةِ القرآنِ.«بحارالانوار، ج 3، ص 284»
رسول خدا صلّی الله علیه و آله فرمود: همانا برای قلوب زنگاری است همانند زنگار فلزات، پس آنها را به وسیلة استغفار و تلاوت قرآن صیقل دهید.
34. قال الامام علی (علیه السّلام) : عَجِبْتُ لِمَنْ یَقنُطُ و مَعَهُ النَّجاةُ و هو الاستِغْفارُ.«تصنیف غررالحکم، ص 195، ح 3849»
امام علی (علیه السّلام) فرمود: تعجب می کنم از کسی که از رحمت خدا نا امید است در حالی که راه نجات و رستگاری دارد و آن استغفار و طلب آمرزش است.
35. قال الامام علی (علیه السّلام) : التّوبَةُ تَسْتَنْزِلُ الرَّحْمَةَ.«تصنیف غررالحکم، ص 195، ح 3835»
امام علی (علیه السّلام) فرمود: توبه رحمت پروردگار را نازل می کند.
36. قال الامام علی (علیه السّلام) : ثَمَرةُ التَّوبَةِ اِسْتِدْراکُ فَوارِطِ النَّفس.«تصنیف غررالحکم، ص 195، ح 3840»
امام علی (علیه السّلام) فرمود: نتیجة توبه جبران کوتاهی و ضعف های نفس می باشد.
37. قال الامام علی (علیه السّلام) : یَسیرُ التَّوبةِ و الاستغفارِ یُمَحّص المَعاصی.«تصنیف غررالحکم، ص 196، ح 3847»
امام علی (علیه السّلام) فرمود: اندکی توبه و طلب آمرزش موجب پاک شدن گناهان خواهد شد.
38. قال الامام علی (علیه السّلام) : لَو انَّ النّاسَ حینَ عَصَوْا اتابُوا استَغْفَرُوا لَم یُعَذِّبُوا وَ لَم یَهلِکُوا.«تصنیف غررالحکم، ص 196، ح 3842»
امام علی (علیه السّلام) فرمود: اگر مردم همان زمانی که گناه می کردند، (پشیمان شده و دست از گناهشان بر می داشتند) و توبه و استغفار می نمودند، عذاب الهی شامل آنها نمی شد و هلاک نمی گشتند.
39. قال الامام علی (علیه السّلام) : عاصیُ قرُّ بِذُنُوبِهِ خیرٌ مِن مُطیعٍ یفتَخِرُ بِعَمَلِهِ.«تصنیف غررالحکم، ص 195، ح 3812»
امام علی (علیه السّلام) فرمود: گناه کاری که به گناهان خویش اقرار کند (پشیمان شود)، بهتر از انسان مطیع و عبادت کننده ای است که به عمل خویش فخر نماید.
40. قال رسول الله صلّی الله علیه و آله : مَنْ اکثَرَ الاستغفارُ جَعَل اللهُ لَهُ من کلِّ همٍّ فَرَجاً وَ مِنْ کلِّ ضیقٍ مَخرَجاً و رزقُهُ من حیثُ لا یحتسِبُ.«بحارالانوار، ج 93، ص 284»
رسول خدا صلّی الله علیه و آله فرمود: هر کس فراوان استغفار نماید خداوند او را از هر غم و غصه ای رهائی می بخشد و در هر تنگنائی راهی را به سویش می گشاید و به او از جائی که گمان نمی کند رزق و روزی می دهد.
http://www.al-shia.org/html/far/2ahl/ahadis/10.htm
اعتراف به ارجحیت سجده بر خاک توسط پروفسور سنی مذهب
اعتراف به ارجحیت سجده بر خاک توسط پروفسور سنی مذهب
ه گزارش «شیعه نیوز» یک پروفسور سنی مذهب در خلال یک مصاحبه ی تلویزیونی به فوائد ارجحیت سجده بر خاک اعتراف نمود.
مجری این برنامه سوال یکی از بینندگان را با این مضمون مطرح می کند: دائما این موضوع مطرح می شود که سجده یکی از حالات برتر انسان در پیشگاه خدا و علامت خشوع است و در سجده احساس خوبی به انسان دست می دهد، اما من گاهی اوقات که به سجده می روم احساس درد در ناحیه سر می کنم آیا من با این حالت در عدم خشوع در نمازم مقصر هستم؟
پروفسور سنی پاسخ می دهد: یک مشکل اساسی در این موضوع وجود دارد و آن هم سجده ی ما بر سجاده و مانند سجاده است ، چرا ما می شنویم که در سیمای پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) و یارانش اثر سجده بوده همانطور که در آیه ی قرآن آمده است : "سیماهم فی وجوههم من اثر السجود" ما از پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) شنیده ایم که دستور می دادند در هنگام نماز، فرش و سجاده و هر چه در مسجد بود را کنار می زدند و بر زمین سجده می کردند و چیزی را حایل بین زمین و پیشانی شان قرار نمی دادند و نشان سجده بر پیشانی حضرت دراثر سجده های ایشان بر خاک بود، سجده بر خاک طبیعی ارجحیت دارد و سجده ی ما بر الیاف مصنوعی مانند سجاده و مانند اینها و حائل قرار دادن شیئی میان خاک طبیعی و پیشانی اشتباه است.
لینک خبر
مجری این برنامه سوال یکی از بینندگان را با این مضمون مطرح می کند: دائما این موضوع مطرح می شود که سجده یکی از حالات برتر انسان در پیشگاه خدا و علامت خشوع است و در سجده احساس خوبی به انسان دست می دهد، اما من گاهی اوقات که به سجده می روم احساس درد در ناحیه سر می کنم آیا من با این حالت در عدم خشوع در نمازم مقصر هستم؟
پروفسور سنی پاسخ می دهد: یک مشکل اساسی در این موضوع وجود دارد و آن هم سجده ی ما بر سجاده و مانند سجاده است ، چرا ما می شنویم که در سیمای پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) و یارانش اثر سجده بوده همانطور که در آیه ی قرآن آمده است : "سیماهم فی وجوههم من اثر السجود" ما از پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) شنیده ایم که دستور می دادند در هنگام نماز، فرش و سجاده و هر چه در مسجد بود را کنار می زدند و بر زمین سجده می کردند و چیزی را حایل بین زمین و پیشانی شان قرار نمی دادند و نشان سجده بر پیشانی حضرت دراثر سجده های ایشان بر خاک بود، سجده بر خاک طبیعی ارجحیت دارد و سجده ی ما بر الیاف مصنوعی مانند سجاده و مانند اینها و حائل قرار دادن شیئی میان خاک طبیعی و پیشانی اشتباه است.
لینک خبر